The present study investigates variability among raters from different linguistic backgrounds, who evaluated the pragmatic performance of English language learners with varying native languages (L1s) by using both self- and peer-assessments. To this end, written discourse completion task (WDCT) samples of requesting speech acts from 10 participants were collected. Thereafter, the participants were asked to assess their peers’ WDCTs before assessing their own samples using the same rating scale. The raters were further asked to provide an explanation for their rating (...) decisions. Findings indicate that there may indeed be a link between a rater’s language background and their scoring patterns, although the results regarding peer- and self-assessment are mixed. There are both similarities and differences in the participants’ use of pragmatic norms and social rules in evaluating appropriateness. (shrink)

The personalistic theory of probability prescribes that a person should use personal probability assessments in decision-making and that these assessments should correspond with his judgments. Since the judgments exist solely in the assessor's mind, there is no way to prove whether or not this requirement is satisfied. De Finetti has proposed the development of methods which should oblige the assessor to make his assessments correspond with his judgments. An ideal Assessor is hypothesized and his behavior is investigated under a number (...) of such methods. The implications of these methods for the theory of personal probability are discussed. Finally, although the present interest is primarily normative, the practicability of the methods is also discussed. (shrink)

Is there a link between how a firm manages its internal and external stakeholders? More specifically, are firms that give employees stock ownership and more say in running the enterprise more likely to engage with external stakeholders? This study seeks to answer these questions by elaborating on mechanisms that link employees to external stakeholders, such as the community, suppliers, and the environment. It tests these relationships using a sample of 347 private, mostly small-to-medium size firms, which completed a stakeholder impact (...) assessment organized by the non-profit B Lab. The results support the hypotheses that both employee ownership and employee involvement are positively associated with external stakeholder engagement. Further, we found that certification plays a role, as employee ownership contributes to external stakeholder engagement only in certified B Corporations, and not in firms that merely completed the B Lab Impact assessment. Our findings have import for stakeholder engagement frameworks, as we show that there is interplay between internal employee stakeholders and external stakeholders that may be important to overall firm–stakeholder management. (shrink)

This article evaluates the effect of different human resource management (HRM) practices on organizations’ environmental performance. We develop a model to evaluate the influence of a broad range of HRM practices, including environmental performance criteria in managers’ performance evaluations and two types of internal corporate social responsibility (CSR) practices: socially responsible employee benefits and corporate volunteering practices. To this end, we analyze a sample of 142 manufacturing companies that have completed B Lab’s Impact Assessment process to certify their environmental performance. (...) The results show that including environmental criteria in a higher proportion of managers’ performance evaluations directly impacts organizations’ environmental performance and strengthens the positive effect of other environmental management practices. The findings also demonstrate the direct effects of both types of CSR practices on an organization’s environmental performance. Our study advances recent work on Green HRM and CSR by identifying the specific HRM practices that allow organizations to move from being part of the world’s environmental problem to being part of the solution. (shrink)

In this paper we examine Nietzsche’s relation to the life sciences of his time and to Darwinism in particular, arguing that his account of the will to power in terms of technics eschews three metaphysical prejudices, hylemorphism, utilitarianism, and teleological thinking. Telescoping some of Nietzsche’s pronouncements on the will to power with a Bergsonian lens, our reading of the will to power, as an operation productive of time, the future or life, offers an alternative to Heidegger’s. Rather than being reducible (...) to a technics of domination or mastery, the will to power, we argue, is best interpreted as a technics of material forces that recasts all things past and future, near and far, moment by moment. (shrink)

I argue that the study of variability rather than invariance should head the reading research agenda, and that strong claims of orthographic are unwarranted. I also expand briefly on Frost's assertion that an efficient orthography must represent sound and meaning, by considering writing systems as dual-purpose devices that must provide decipherability for novice readers and automatizability for the expert.

This paper serves two purposes: first, the proposition of an ethical fiduciary theory that substantiates the often-cited assertion that the patient–physician relationship is fiduciary in nature; and second, the application of this theory to the case of informed consent. Patients’ decision-making preferences vary significantly. While some seek fully autonomous decision-making, others prefer to delegate parts of their decision. Therefore, we propose an ethical fiduciary theory that allows physician and patient to jointly determine the physician’s role on a spectrum from fiduciary (...) as advisor to fiduciary as agent. Drawing on legal concepts of the fiduciary relationship and on phenomenological accounts of obligation by Lévinas and Løgstrup, our theory relies on the key attributes of trust, vulnerability and otherness. Finally, practical implications of this theory for the informed consent process are developed: we propose a preassessment of patients’ risk and value profiles as well as a restructuring of the oral consent interview and the written consent materials. (shrink)

The impact on researchers of working with sensitive data is often not considered by ethics committees when approving research proposals. We conducted interviews with eight research assistants processing clinical notes on emergency department presentations for deliberate self-harm and suicide attempts during a suicide prevention trial. Common experiences of working with the data included feeling unprepared for the level of detail in the records, being drawn deeply into individual stories, emotional exhaustion from the cumulative exposure to the data over long periods (...) of time while working alone, and experiencing a heightened awareness of the fragility of life and the need for safety. The research assistants also reported on some of the strategies they had developed to cope with the sensitive nature of the data and the demands of the work. The ethical implications for suicide research reliant on non-clinically trained researchers exploring sensitive data are considered. These include the need for research l... (shrink)

A great deal of the criticism directed at Locke's theory of abstract ideas assumes that a Lockean abstract idea is a special kind of idea which by its very nature either represents many diverse particulars or represents separately things that cannot exist in separation. This interpretation of Locke has been challenged by scholars such as Kenneth Winkler and Michael Ayers who regard it as uncharitable in light of the obvious problems faced by this theory of abstraction. Winkler and (...) Ayers argue that Locke instead held that to have an abstract idea is to attend selectively to some portion of the content of a particular idea. On this view, to have an abstract idea is not to have a special kind of idea but to have an ordinary idea in a special way. Ayers argues that Locke inherited this theory from Arnauld. I argue that the case made by Ayers for the attribution of the extrinsic theory to Locke rests on a misinterpretation of Arnauld. In fact, both Locke and Arnauld regard selective attention as part of a process whereby a new kind of idea is constructed. (shrink)

Caliphate; Māwardī, ʻAlī ibn Muḥammad, 974?-1058; political and social views.

The thematic structure of Fyodor Dostoyevsky’s novel ‘Netochka Nezvanova‘ is revealed in the article through the system of leitmotifs rising to elementary semantic oppositions. The topical opposition of high and low is traced throughout the semantics of space. The periphery of the story - the estate of a landowner, a music-lover, and its sacral centre - the ’sunny’ home of Prince H. in St. Petersburg are brought together by the main character’s lifelong way. In Yegor Efimov’s biography, this is predetermined (...) in the same way as the initiation of a fairytale hero is predestined. It should be emphasized that the unique temporal structure of ‘Netochka Nezvanova‘ is analyzed in this aspect for the first time. Like many other Dostoyevsky’s works, this particular story displays signs of ‘inoculations‘ from different poetic systems and other texts which form a complicated system of intertextual connections. The leading motif of the story belongs to the circle of the basic mythopoetic topic: Man’s temptation by Satan. The demon’s intrusion into Efimov’s life is especially well traced in his friendship with the Italian conductor and in inheriting the latter’s violin. The history of the violin is accompanied by the marginal demonic background created by the stable mythologem - ‘the Satan’s violin‘. Within the borders of mythopoetic concept of music, an artist is a medium, a person who has the power to influence other people in the name of good or evil by supernatural forces. In this respect, the life story of Efremov the violinist can be compared to the adventures of a mythological ‘cultural hero‘ presented as a non-stop chain of events: meeting a magical sorcerer, receiving a magic weapon from him as a gift and the ensuing sequence of dreadful ordeals. Yegor Efimov’s life story is shown in the article against the background of the mythopoetic concept of music, as Man’s temptation by Satan, and in the historical and cultural context, as shattering a romantic myth about ‘a demonic artist‘. (shrink)

Sur une suggestion de David Halperin, John Winkler, professeur à Yale puis à Stanford, rassembla, l’année de sa mort (1990), des études datées de 1981/1989, pour la plupart inédites. Leur convergence autorisait un livre sur l’éthique sexuelle grecque dans une approche sémiotique et anthropologique des pratiques sociales, se démarquant de l’histoire intellectuelle, comme de celles des idées et des mentalités, et du New Historicism des années 1980. À partir d’« observations informelles du compo...

The main evidence used in a matter of proving prophethood in Kalām is miracles. For this reason, other extraordinary situations that miraculously occur have always been on the agenda of theologians. Of these the most similar to miracle is karāma events that occur extraordinary in the hands of Walī. Karāma has been discussed on certain theoretical grounds in kalām books during the beginning period of Sunnī kalām. As in other theological debates, the leading adversaries of Sunnī theologians in the issue (...) of karāma were Muʿtazilite theologians. This study discusses approaches towards karāma in early period of Sunnī kalām. Accordingly, the scholars who determined the basic approaches of Ashʿariyya and Māturīdiyya kalām schools are included in the study. İmām al-Ashʿarī, Ibn Fūrak, al-Bāqillānī, ʿAbd al-Qāhir al-Baghdādī, Abu’l-Maʿālī İmām al-ḥaramayn al-Juwaynī, Abū ʿAbdallāh al-Ḥalīmī and Abū Isḥāq al-Isfarāyīnī from Ashʿarī school; Abū Manṣūr al-Māturīdī, Ḥakīm as-Samarqandī, Abū al-Yusr al-Bazdawī and Abū al-Muīn an-Nasafī from Māturīdiyya school, in this context, are included in the study. Besides, some authors from fields other than kalām are included in the scope of the study in order to determine the first use of the concept of karāma and different approaches are discussed. In the study, after the views of the theologians on the subject are presented descriptively, these views are critically assessed. (shrink)

İran, hem coğrafik konumu hem de tarihî ve kültürel yapısıyla İslam ülkeleri arasında ayrı bir yere sahiptir. İslam öncesine dayanan siyasî, toplumsal ve kültürel miras, İslam’dan sonra yeni bir sürece evrilmiştir. İran, Sünnîlik ve Şiîlik(İmâmiyye) olarak ifade edilen mezhebî kimliklerin ikincisini tercih ve temsil etmiştir. XIV. yüzyılda İlhanlılar döneminde etkisi artmaya başlayan ve XVI. yüzyılda Safevîlerle yeni bir sürece evrilen Şiîlik, İran’da siyaset, toplum, ilim ve tasavvuf alanlarını şekillendirmiştir. Bu meyanda Ehl-i Sünnet düşüncesini benimseyen halkın faaliyetleri kısıtlanmıştır. İran’da Sünnî halk (...) arasında güçlü bir toplumsal desteğe sahip olan tarikatlar da bu durumdan olumsuz etkilenmiştir. Bazı tarikat mensupları idam edilirken, bir kısmı da Osmanlı topraklarına göç etmiştir. İran’da kalanlar ise pek çok sıkıntıya maruz kalmıştır. XIX. yüzyılın ilk çeyreğinde, Ortadoğu’nun pek çok bölgesinde olduğu gibi İran’daki Sünnî halk arasında da Nakşibendî-Hâlidîlik yayılmaya başlamıştır. Hâlidî şeyhleri İran’da sadece Sünnî tasavvuf geleneğine değil, genel olarak Sünnî kültüre dinamizm kazandırmıştır. Hâlidî şeyhleri uyguladıkları mobil medrese ve tekke modeliyle şehirlerden uzak kırsal kesimlere de ulaşma imkânı bulmuş böylece İran’da çok geniş bir alanda zayıflayan Sünnî kültürün yeniden canlandırılmasına katkı sunulmuştur. Kurulan medrese ve tekkelerle Sünnî entelektüel şahsiyetlerin yetişmesine katkıda bulunulmuş, sohbet halkalarıyla Sünnî kültürün halka ulaştırılması sağlanmıştır. Hâlidî şeyhlerinin İran’da elde ettiği bu başarı bazı çevreleri rahatsız etmiştir. Bu çevreler işi bazı Hâlidî şeyhlerinin yakılarak öldürülmesine kadar götürmekten geri durmamıştır. Bu çalışma, XIX. yüzyılda İran’da faaliyet yürüten Hâlidî şeyhlerinin Sünnî kültürü canlandırmak için nasıl bir çabanın içine girdiklerini, Osmanlı Devleti ve İran’la olan ilişkilerini doküman ve kısmen arşiv belgelerini inceleyerek genel hatlarıyla ortaya çıkarmayı hedeflemektedir. Makaleyi önemli kılan hususlardan biri bu alanda yapılan çalışmaların yok denecek kadar az olmasıdır. (shrink)

The first part of this article presents al-Mustamlī al-Buḫārī and his work, a voluminous commentary on al-Kalābāḏī’s compendium of Sufi doctrines, al-Ta‘rruf limaḏhab al-taṣawwuf. Both al-Kalābāḏī and al-Mustamlī had strong tendencies to the discussions of kalām, and of the two al-Mustamlī wrote extensively on theological issues in his commentary, Šarḥ al-Ta‘arruf. In light of the presence of topics of kalām in al-Mustamlī’s book, this article will demonstrate that despite his geographical proximity to Abū Manṣūr al-Māturīdī’s theological school, al-Mustamlī was probably (...) a follower of Abū l-Ḥasan al-Aš‘arī. The second part of the article concerns al-Mustamlī’s discussion of the nature of spirit. It will be argued that in dealing with the nature of the spirit, al-Mustamlī goes beyond the physicalist anthropology of the kalām and presents an argument for the existence of the spirit that has some affinities with Avicenna's proof of the existence of human rational soul, as it appears in the context of his famous thought experiment, the “flying man”. In both parts, the main claim of this article is that al-Mustamlī’s book is a valuable source for understanding the intellectual history of Transoxiana, and the intricate interactions of different disciplines, kalām, falsafa, taṣawwuf with each other. (shrink)

Qiyās, or “correlational inference” (often glossed as “analogy”), comprises a primary set of methodological tools recognized by a majority of premodern Sunnī jurists. Its elements, valid modes, and proper applications were the focus of continual argument and refinement. A particular area of debate was the methodology of determining or justifying the ʿilla: the legal cause (or occasioning factor, or ratio legis) giving rise to a ruling in God’s Law. This was most often discussed (and disputed) under the rubric of “the (...) modes of causal justification” (masālik al-taʿlīl). Among these modes was the much debated test of dawarān (concomitance of presumed cause and effect). In brief, proponents of dawarān employed it to justify claims that a property (waṣf) occasioned the ruling (ḥukm) in an authoritative source-case (aṣl). In concert with other considerations, the demonstrated co-presence (ṭard) and co-absence (ʿaks) of property and ruling—that is, their concomitance “in existence” (wujūdan) and “in nonexistence” (ʿadaman)— was taken as an indication that the property was the ruling’s ʿilla. Delving further into dawarān and causation (ʿilliyya), the current study interprets “in existence” and “in nonexistence” not as a kind of metaphor for true and false (within the framework of a classical truth-functional formal semantics), but as an accurate terminology vis-à-vis the meaning of causality statements, fully compatible with dominant Islamicate views on causal agency. In brief, a deeper logical and linguistic analysis of the different existential modes of dawarān strongly suggests that we should distinguish property (or phenomenon) and ruling (or effect) as types (concepts or propositions linguistically expressed by a sentence) as opposed to tokens (instantiations of the type; the real, ontological events that verify the proposition). Our reading of dawarān as shaped by a finer-grained structure not only allows us to identify the efficient occasioning process as a function which takes some particular token of the ʿilla (arguably, the property or properties which provide the ruling’s material cause) and renders a token of the general ruling type, but it allows us to elucidate the role of taʿlīl (causal justification) in shaping an epistemological theory of argument to the best explanation: a sophisticated, premodern manifestation of abductive reasoning. (shrink)

In the era of the “Sunnī Revival” and the couple of centuries following, scholars engaged in a large historiographical project aimed at rehabilitating the reputation of the Umayyad dynasty and Syria’s role in the early Islamic narrative. One of Ibn Kathīr’s historiographical missions in his history Kitāb al-Bidāya wa-l-nihāya was specifically the defense of the Companions of the Prophet. As such, the narrative of ʿAlī ibn Abī Ṭālib required some manipulation to answer Shīʿī narratives that cast some of the most (...) important Companions (especially those associated with the Umayyads and Syria) in a rebellious light. This article explores the literary-narrative strategies Ibn Kathīr employs to alter the narrative so as to counteract the implications of the pro-ʿAlīd versions of the story he found in his sources, especially al-Ṭabarī’s Taʾrīkh al-Rusul wa-l-mulūk. (shrink)

Vahye muhatap beşer bir elçi olarak Hz. Peygamber’den pek çok fiil sadır olmuştur. Bunların bir kısmı peygamberlik vazifesi (dinî konular) ile alakalı olurken diğer bir kısmı ise gündelik yaşama dair olmuştur. Örnekliği Kur’ân ile sabit olan Hz. Peygamber’in bu davranışlarının bağlayıcılığı ile bağlayıcılık derecesi, âlimlerce tartışılmıştır. Sünnetin önemli bir kısmını oluşturan Hz. Peygamber’in fiillerine yönelik sergilenen farklı tutumlar, tarihsel süreç içerisinde örnekliğinin ne ve nasıl olması gerektiğine dair çeşitli anlayışların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu çalışmada Muʿtezilî âlimlerin günümüze ulaşan bazı (...) kaynakları esas alınarak Hz. Peygamber’in fiillerine yönelik yaklaşımları ortaya koyulmuştur. Sünnî mezhep âlimlerinin ortaya koyduğu anlayışla benzer veya farklı yönlerinin anlaşılabilmesi için de klasik ve modern döneme dair literatür değerlendirmesine yer verilmiştir. Hz. Peygamber’in örnekliğini ifade etmek üzere âlimler tarafından kullanılan farklı kavramlara dikkat çekilmiş ve Muʿtezilî âlimlerce yaygın bir şekilde kullanılan teessîyle münasebeti üzerinde durulmuştur. (shrink)

This study explores the turning points in the historical development of Qur’ānic exegesis, from its very beginning to the period of annotations and super-commentaries (al-shurūḥ wa-l-ḥawāshī) from the 6th/12th century onwards, using comparative analysis and descriptive content methods, focusing on subfields like the “Nīshāpūr circle,” the “al-Kashshāf tradition,” and “al-Shurūḥ wa-l-Ḥāwāshī” literatu re. To better understand the formation and transformation of classical tafsīr, however, it is essential to move beyond this simplistic view and trace the transformative paradigms. This study proposes (...) an attempt at such a tracing process, which further and more specific studies should enrich. One of the key transformation points identified in this study is the contribution of al-Ṭabarī and his contempora ries, marking the end of the early period and the transition to comprehensive exegetical writing. The transformative impact of the Nishapurī circle of tafsīr can also be evaluated within this framework. The “al-Kashshāf tradition”, an area whose significance has been somewhat understood in Turkish literature but has yet to be fully appreciated in international Qur’ānic studies, is also brought to the forefront in this article for its transformative role. Moreover, the contributions of Muʿtazilite thought, particularly its influence on Sunni kalām and subsequently on the discipline of rhetoric, and the transformation of tafsīr in the sixth century of the Hijri with the influence of rhetoric are of particular important in the same context. Examining all of these major transformations from a panoramic perspective, this research engages critically with the corpus of Western Qur’ānic studies and proposes enriching this body of work with the developments in Turkish tafsīr literature. (shrink)

This article explores the long-contested question about the role of individual judgement vis-à-vis the authority of tradition in the interpretation of the Qurʾān. It focuses on the notion of al-tafsīr bi-l-raʾy – interpretation of the Qurʾān by “personal opinion” – and offers an insight into medieval Muslim debates over the legitimacy of this type of exegesis, its alleged prophetic disapproval, and the scope and conditions of its use. Based on the Sunnī tafsīr works from the 3rd/9th to the 6th/12th centuries, (...) the article examines how in the course of these debates Muslim authors negotiated the meaning of al-tafsīr bi-l-raʾy. Against the view that it encompassed any interpretation beyond tradition-based tafsīr, their reinterpretations of the term implied that philological, juridical, and Ṣūfī tafsīr could not be categorized as al-tafsīr bi-l-raʾy, thereby narrowing the meaning of this concept and broadening the scope of legitimate exegesis and interpretative authorities in Sunnī tafsīr tradition. (shrink)

Al-Qādī al-Nu´mān b. Muhammad es el más destacado y prolífico de los estudiosos fatimíes y el fundador de la jurisprudencia ismā´īlí. En su epístola “La clarificación elocuente para la refutación de Ibn Qutayba”, todavía en manuscrito, al-Nu,mān se lanza a una polémica en contra de Ibn Qutayba, que había vivido un siglo antes. Es probable que la epístola fuera escrita en la época de al- Mu´izz a petición de un tutor anónimo de los hijos del califa. En ella, al-Nu´mān se (...) propone refutar la afirmación de Ibn Qutaybba, incluida en la introducción de su famosa obra Adab al-Kātib, según la cual era suficiente para la realización de sus tareas que los kuttāb, o funcionarios del estado, memorizaran una serie de fórmulas legales simples, sin tener que aprenderse las largas disertaciones de los fuqahā’ o doctores de la ley. Al-Qādī al-Nu´mān, un faqīh famoso, se dedica en la epístola a demostrar que sin estas disertaciones no se podía aplicar la ley correctamente. En su texto se refiere a cada fórmula legal mencionada por su rival en Adab al-Kātib y demuestra cómo la ley se debería aplicar basándose en la autoridad de los imāmes del Ahl al-Bayt, la Familia del Profeta Muhammad. También refuta las distintas interpretaciones legales sunníes de estas mismas cuestiones. (shrink)

In this volume, Angelika Brodersen examines how elements of Māturīdite tradition and processes of transformation occur in Nūr al-Dīn al-Ṣābūnī’s _Kitāb al-Kifāya fī l-hidāya fī uṣūl ad-dīn_, which contributed to the consolidation of the Māturīdiyya as a Sunni school. Im vorliegenden Band untersucht Angelika Brodersen, wie sich im _Kitāb al-Kifāya fī l-hidāya fī uṣūl ad-dīn_, des māturīditischen Gelehrten Nūr ad-Dīn aṣ-Ṣābūnī sowohl Elemente māturīditischer Tradition als auch Transformationsprozesse verfolgen lassen, die zur Konsolidierung der Māturīdiyya als sunnitische Schulrichtung beitrugen.

Understanding the developments in the early period when Ṣūfism became widespread in the Islamic society, both necessitates studies on other disciplines from Ṣūfism, and also requires the consideration of Ṣūfism from the perspective of other religious sciences. In this regard, one of the important names is the famous Ḥanbalī scholar Abū Yaʿlā al-Farrā. Abū Yaʿlā al-Farrā who was interested in ḥadīth, Islamic law and tafsīr as well as Ṣūfism and theological issues, has an important place especially with his works in (...) the Ḥanbalī tradition. Abū Yaʿlā, who grew up in a period when the Sunnī theology schools were formed, spread and exercised its influence, he maintained the Ḥanbalī viewpoint and criticized both some schools of kalām and the Ṣūfis by using the kalām method. Therefore, analyzing his views is important for understanding the formative conditions of the first period of religious science tradition, as well as giving clues about the relationship between Ṣūfism and Ḥanbalī tradition. In this article, his views of zuhd, tawakkul and Ṣūfism in general is examined in the context of his works Kitāb al-Muʿtamad fī uṣūl al-dīn and Kitāb al-tawakkul, and his importance in understanding the relationship between Ṣūfism and Ḥanbalī tradition is emphasized. (shrink)

In questo articolo rifletto sulla nascita della grammatica araba e il suo sviluppo come fonte dell’esegesi coranica dall’VIII al XIV secolo. Il legame tra esegesi e grammatica è stato oggetto di diversi studi che esaminano le origini delle categorie grammaticali. Sebbene non ci sia evidenza di uno spiccato interesse per la grammatica da parte degli esegeti coranici, essi hanno comunque dovuto adoperarla per spiegare i significati del testo sacro. In particolare, nei commentari classici è data particolare attenzione alla lessicografia e (...) meno alla struttura grammaticale. A ogni modo, in alcuni passaggi, anche se sporadici, le categorie grammaticali stesse fungono da spiegazione, essendo portatrici di significati. Questo si evince dalla letteratura sufi dove le terminologie della grammatica araba sono simboli delle stazioni dell’anima nel cammino spirituale, come nella _Grammatica dei cuori_ di al-Qushayrī. In questo articolo, analizzo il ruolo della grammatica nelle Scienze Coraniche secondo il teologo al-Ghazālī e dopo una panoramica della storia della disciplina nel periodo classico della storia islamica, e evidenzio il modo in cui le terminologie grammaticali servono per la comprensione profonda del significato nella Sūra al-Fātiha nel commentario sunnita di Ibn Kathīr. In this article I reflect on the emergence of Arabic grammar and its development as a source for Qur’ān exegesis from VIII to XIV century. The connection between exegesis and grammar has been the subject of several studies examining the origin of grammatical categories. Although there is no evidence of a clear interest for grammar by Qur’ān exegetes, they necessarily used it to explain the meanings of the sacred text. In particular, in the classical commentaries there is a particular attention to lexicography and less to the grammatical structure. However, in some passages, even if sporadic, the grammatical categories themselves perform an explanatory function, being bearers of meanings. This is manifest in Sufi literature where Arabic grammar terminologies are symbols of the stations of souls in the spiritual path, like in the _Grammar of the heart_ by al-Qushayrī. In this article, I analyse the status of grammar in Quranic Sciences according to the theologian al-Ghazālī and after an overview on the history of the discipline in the classical period of Islamic History, and I highlight the way grammar terminologies serve as a key to understand profound meaning in sura al-Fātiha in Ibn Kathīr’s sunni commentary. (shrink)

Klasik Sünnî kelâmın sıfatların ‘ne Tanrı’nın aynı ne de Tanrı'dan ayrı' olduğunu iddia eden ilâhî sıfatlar teorisi, üçüncü halin imkansızlığı yasasının inkarı anlamına gelecek şekilde yorumlanmıştır. Nitekim bu iddiada olan yazarlar, böyle bir teoriyi dışarıda bırakacak şekilde yeni bir kelâm inşa etme iddiasındadır. Yazar, böyle bir iddiayı kendinde anlamsız görmekle birlikte, klasik kelâm nazariyesinde de bir temeli olmadığını iddia etmektedir. Bu makale, ‘gayr’ın anlamı hakkında ayrıntılı bir inceleme sunmakta ve birçok metinsel kanıtla, klasik ilâhî sıfatlar teorisinin yalnızca özdeşliğin ve ilâhî (...) zâttan ayrılabilirliğin inkarı anlamına geldiğini öne sürmektedir. Bu makale, gayr teriminin metafizik, teoloji ve doğa felsefesi bağlamlarında da geçerli olduğunu göstermektedir. “Bir şey bir diğerinin ne aynı ne de ayrıdır” formülü, bir öznenin kendisinden zorunlu ve ayrılmaz olan herhangi bir özelliğine eşit şekilde uygulanır. Bir diğer ifade ile söz konusu ilke, mümkün varlıklar için de aynı şekilde geçerlidir. Araştırma “gayr” kavramının Arap dilbiliminde aslî olarak olumsuzlama anlamına gelmediğini, aslında bir sıfat olduğunu ve aynı zamanda istisnaî cümle oluşturma işlevi gördüğünü iddia eden dilbilimsel bir tartışmayla başlamaktadır. Bu da ilâhî sıfatlara ilişkin ilkenin, temel dilbilimsel düzeyde bile üçüncü halin imkânsızlığı anlamına gelmediğini kanıtlamaktadır. Akabinde “gayr” kavramı kelâmî n. Söz konusu inceleme kendisini herhangi bir ekolle sınırlı değildir, ancak inceleme dört ana kaynağa dayanmaktadır: (1) Mu'tezileden Ka‘bî'nin Makâlât'ı; (2) Eş‘arî'nin Makâlât'ı ve (3) Mâtürîdî'nin Kitâbu't-Tevhîd ve (4) Te’vîlât. Bazı yazarların Mâtürîdî'nin üçüncü halin imkânsızlığı yasasının inkârını îmâ eden özgün bir duruşa sahip olduğunu iddia etmeleri nedeniyle, sonuncusu üzerinde daha fazla duruldu. Böylesi bir ilkenin mantık yasalarının inkârını îmâ ettiğine dair hiçbir belirti yoktur. Aksini iddia edenler, böyle mantıksız bir görüş için felsefi gerekçelendirme bir yana, yorumları için herhangi bir dilbilimsel veya metinsel kanıt bile sunamamıştır. (shrink)

Hicrî birinci yüzyılın sonu ile ikinci yüzyılın ortalarında yaşamış bulunan Ca‘fer-i Sâdık ve Ebû Hanîfe, akran iki âlimdir. Kûfe’de yetişen ve Ehl-i sünnet mezheplerinden birinin imamı olan Ebû Hanîfe’nin, Medine’de yetişen ve İsnâaşeriyye’nin altıncı imamı kabul edilen Ca‘fer ile bir araya geldiği ve onun talebesi olduğu hem sünnî hem Şiî kaynaklarda rivayet edilmektedir. Mukaddem kaynaklarda Ebû Hanîfe’nin Ca‘fer-i Sâdık’ın öğrencisi olduğu yönündeki ifadelerin, muahhar kaynaklarda abartılı bir şekilde yorumlandığı görülmüştür. Bu çalışmada Ebû Hanîfe ile Ca‘fer-i Sâdık arasındaki hoca-talebe ilişkisi netleştirilmeye (...) çalışılmıştır. Bu sebeple öncelikle kısaca her iki imamın hayatı ele alınarak onların ilmî birikimi tespit edilmiştir. Akabinde Ebû Hanîfe ile Ca‘fer’in ne zaman ve ne kadar süre birlikte oldukları, Ebû Hanîfe’nin Ehl-i beyt’e yönelik tutumunun Ca‘fer’den ilim almasında ne gibi bir etkisinin bulunduğu ve çeşitli ilim dallarında Ebû Hanîfe- Ca‘fer ilişkisi tespit edilmeye çalışılmıştır. (shrink)

The present paper focuses on the Arabic theological work al-Tamhīd fī bayān al-tawḥīd, authored by the Transoxanian scholar, Abū Shakūr al-Sālimī. A jurist and theologian, he belonged to the kalām -school in the succession of Abū Manṣūr al-Māturīdī, and which, based on Ḥanafī tradition, forms the second pillar of the Sunni confession alongside the doctrines of Abū l-Ḥasan al-Ashʿarī and his followers. Despite increasing activities in the field of editions during the last few decades, details of Māturīdī speculative theology (...) still remain insufficiently studied. This deficiency applies, on the one hand, to the utilization of texts, partially or not yet available in text-critical and analytically focused editions. On the other hand, a profound and pressing need for systematic research remains, particularly with regards to the relationship between Māturīdism and Ashʿarism, given that the latter has been studied in much greater detail. Against this background, al-Sālimī is presented in his historical and intellectual milieu. It is shown that his treatise is in the Ḥanafī–Māturīdī tradition, but his doctrines sometimes differ from other Māturīdī teachings. Subsequently, some key topics of the Tamhīd are addressed. A special focus is on the beginning of the dispute between Māturīdī theologians and the Ashʿariyya, where issues of epistemology, prophecy, the doctrine of God’s names and attributes, and the conception of faith that serve as typical examples of Ḥanafī jurisprudence and theology are also treated. Finally, a case study illuminates important issues at the heart of Māturīdī theology, as well as the integration of juridical topics into kalām. Through this approach, this paper intends to introduce the text as a valuable source for the study of Sunni theology in a more comprehensive sense than has previously been considered. (shrink)

The issue of acting on weak hadiths has been a debated issue throughout history. Scholars have adopted different views on this issue. While there are scholars who argue that weak hadiths should not be acted upon at all, there are also scholars who argue that there is no harm in acting upon them under certain conditions. While scholars such as Müslim, Yahya b. Ma'in and Subhi Salih in the modern period adopt the view that weak hadiths should not be acted (...) upon, Imam Şafiî, Imam Ahmed and Ebu Davud prefer the view that if there is no sound hadith on a subject, weak hadiths should be acted upon. Apart from these two groups, there are also scholars, such as Ibn Hajar, who adopt the middle path and emphasize that weak hadiths should be acted upon under certain conditions.It is seen that the approaches expressing their opinions on the issue of acting on weak hadiths generally differ depending on whether the topics are provisions or virtues. While some scholars do not consider it permissible to act on weak hadiths, whether they are subject to provisions or not; It is seen that some of them are of the opinion that, under certain conditions, virtues and even provisions can be acted upon when necessary. Although the Scholars are generally of the opinion that one should not act on a weak hadith regarding the provisions, some of them stated that there is no harm in acting on it if it meets certain conditions regarding the provisions. Acting with weak hadiths regarding virtue has been a subject mentioned by many scholars. It has been seen that many hadith scholars, from the early periods, have adopted a positive attitude towards hadith narrations regarding virtue. This shows that the idea of acting with weak hadiths has existed since then.Ulama who follow the Hanafi sect generally made inferences based on weak hadiths. It is seen that Hanafi scholars, who attach importance to ray and qiyas, prefer weak hadiths to ray and qiyas in some cases. This situation is mostly the result of the necessity of extracting the provisions regarding ta'abbudi issues from the hadiths. It is also possible that they use weak hadiths in order to encourage people to do good and avoid bad situations regarding the virtue of deeds. In some cases, the use of hadiths that are in accordance with precautions is a common situation among Hanafi scholars. For this and similar reasons, it is possible to see the use of weak hadith among Hanafi scholars.It would not be right to limit the issue of weak hadith and deeds only to Hanafi ulema. The issue of acting with weak hadith has been discussed a lot in the sources on the Sunni hadith method. Hadith scholars have examined these hadiths under two main headings: provisions and virtues. They did not see any problems in the narration of weak hadiths, provided that they were not on matters related to belief and rules; It is possible to say that they acted more inclusively when they narrated hadiths on subjects such as maw'iza, virtue of deeds and stories, as well as issues related to tafsir and megazi. Weak hadith narration and acting on weak hadith, and some scholars preferring weak hadiths to qiyas, indicate that this is because it is attributed to the Prophet Muhammad.Commentators generally give a lot of space to weak hadiths, fabricated news andİsraelites in their tafsir books. In particular, it is seen that the commentators of narration use every material they find about the virtues of the suras, without evaluating their authenticity. It is seen that Muhaddith scholars frequently resort to weak hadiths as well as sound narrations, especially on subjects such as fedailu'l-quran, fedailu's-suver, fedailu'l-ayat.In this context, if the hadiths used by Nasafi regarding the virtues of the suras in his work called et-Teysîr fi't-tefsîr are examined, it will be seen that he gives a lot of place to weak hadiths. It is important that, in addition to the scholars who adopt the view that weak hadiths cannot be acted upon, there are also scholars such as Nasafi, who believe that there is no harm in acting on weak hadiths on some issues, especially regarding virtues. As a matter of fact, although the fact that Nasafi was a muhaddith as well as a commentator gave the impression that he would select and use the hadiths more meticulously, it has been observed that he did not behave differently from other commentators and used weak hadiths and fabricated news about the virtues of the suras. In this respect, it is seen that Nasefi reflects the general attitude of commentators in his work. It is possible to see that a scholar who is knowledgeable in many fields resorts to weak hadiths, especially regarding virtues, shows a moderate approach to the status of these hadiths, and accepts that weak hadiths are suitable for narration and can be acted upon. (shrink)

Hilâfet/imâmet meselesi, Hz. Peygamberin vefatının akabinde Müslümanlar arasında ortaya çıkan en önemli meselelerden biridir. Bu konu, özellikle Şîa’yla birlikte siyasi alandan itikâdî alana taşınmıştır. Sünnî âlimler de muhtemelen Şiî âlimlerin etkisiyle onu kelâmî konular arasına dâhil etmişler ve kitaplarında ona yer vermişlerdir. Semerkant bölgesi Hanefî-Mâtürîdî âlimlerinden Ebû Şekûr es-Sâlimî de (ö. 460/1068’den sonra) bu âlimlerden biridir. Ebû Şekûr’un hayatı hakkında Hanefî biyografi kitaplarında pek bilgi yoktur. Günümüze ulaşan et-Temhîd fî beyâni’t-tev ḥ îd adlı eserinde verdiği bazı bilgilerden hareketle Ebû Şekûr’un (...) yaklaşık olarak V. (XI.) asrın ilk yarısında doğduğu tahmin edilmektedir. O, bu eserinde genel olarak, akıl, Allah’ın varlığı, birliği, isim ve sıfatları, rüyetullâh, vahiy, i‘cazu’l-Kur’ân, kelâm-ı lafzî-kelâm-ı mânevi, nübüvvet, mucize, kerâmet, ma‘rifet, iman, imanın şartları, hilâfet ve imâmet, Ehl-i Sünnet, Ehl-i Bid‘at ve fırkaları gibi konuları ele alır. Biz makalemizde, başlığından da anlaşılacağı üzere Ebû’l-Mu‘în en-Nesefî’nin çağdaşı olan Ebû Şekûr es-Sâlimî’nin hilâfete ilişkin görüşlerini, et-Temhîd fî beyâni’t-tev ḥ îd adlı eseri çerçevesinde ortaya koymaya çalışacağız. Amacımız, V. (XI.) asırda Mâverâünnehir bölgesinde hilâfet ile ilgili gündemde olan ve tartışılan konulara bir nebze de olsa ışık tutmaktır. Bu bağlamda yazarın sahâbenin faziletleri ve efdaliyet sırasına ilişkin görüşlerine de işaret edilecektir. Ayrıca Ebû Şekûr es-Sâlimî’nin imâmet ve sahâbenin efdaliyet sırası konularından bahsederken Şîa’nın anlayışını ve görüşlerini ele alışı ve onlara yönelik eleştirileri incelenecektir. (shrink)

Although it has been claimed that the Kharijite understanding emerged as a result of a booty division in the Prophet's time, their emergence as a sect was in the Battle of Siffin. This formation, which gained fame with the motto "The Judgment belongs only to Allah" in the arbitration issue between Hazrat Ali and Muawiya, came to the fore enough to leave Muaviye's rebellion against Hazrat Ali behind. So much so that when the battle of Siffin is mentioned, researchers focus (...) on Muawiya and Kharijites and what they did rather than what he did. Although there are many reasons for this, the most important one is the evaluation of Kharijites and Kharijites within the framework of Sunni sources. We can say that the way to be objective about Kharijites and Kharijites is to refer to the sources of the Kharijites themselves or the sects associated with the Kharijites. Kharijites are not a formation that systematizes as a creed or fiqh sect. However, The Ibâzî sect is known as a Khariji sect, as the pioneers of the sect, which would later be known as Ibâzî, were among the group that left Ali and gathered in a place called Harûra. In the year 64 Hijri, the people of Harura were divided into sects among themselves. The reason for this separation is especially because Nafi' b. Ezrak sees violence as legitimate and rejects other Muslims who do not think like them, and considers their blood, property and chastity halal. After this separation, the Kharijites were referred to as Ezârikâ, Süfriyya, Necdiyye/Necedât and Ibâzis. The Ibazis specifically stated that they were away from these sects because of their radical attitudes. This situation was especially emphasized in the correspondence between Abdullah b. İbâz and the Umayyad caliph Abdulmalik b. Marwan. However, when dealing with the subject of Kharijite, the reason for this disintegration was ignored, and the Ibazis, who had a moderate understanding, were evaluated in the same category as other Kharijite sects that were pro-violence and takfir. Ibazis strongly opposed such a generalization and argued that they should be evaluated separately from other Kharijite sects. In our study, this attitude of the Ibâzîs and their justifications have been included, and it has been tried to be explained with reference to both their own sources and Sunni sources. Another important point is that the Ibazis do not want to be called Kharijites. They considered it more appropriate to be named as Shurat, Ehlu'l-Istaqama, Haruriye and Vehbiye. The Ibâzî sect, which has managed to survive to the present day, has original views on Kharijites and Kharijites, and they also expressed an opinion on whether they see themselves as Kharijites or not. In addition, their approaches to and definitions of Kharijite differ from those mentioned in Sunni sources. Because of these connections with the Kharijites and the fact that they have reached the present day, it is a necessity to refer to the Ibâzî sources on the subject of Khârijism in terms of objectivity. However, we can say that Ibâzîs were introduced by adhering to Sunni sources. Such an approach, on the other hand, would not only cause the Ibazis to be understood correctly, but also caused them to be identified with the other Kharijite sects, especially the Ezarika. In this study, we will try to deal with the approaches of the Ibazis to the subject of Kharijite and Kharijite and whether they see themselves as a Kharijite sect, based on their own sources. (shrink)

Muhammed Kâsım Nânotevî başkanlığında kurulan Diyobendîlerin ta-savvuf ile irtibatını konu edinen bu çalışmanın temel amacı, Hint alt kıtasının dinî yaşantısında etkin olan Diyobendîlerin tasavvufa olan yaklaşımlarını analiz etmektir. Çalışmada öncelikle Diyobend’in kuruluşu, İngilizlere karşı mücadeleleri, Osmanlı Devleti ile temasları ve daha sonra Diyobendîlerin tasavvuf anlayışına dâir bilgilere yer verilmiştir. Onların tasavvuf ile ilişkileri araştırılırken literatür açısından Diyobendîler ile ilgili temel kaynaklara bakılmıştır. Bu kaynaklar geniş bir incelemeye tabi tutularak onların tasavvufa bakış açıları tespit edilmeye çalışılmıştır. Elde edilen sonuçlar kısaca şöyle (...) özetlenebilir: Sünnî olan Diyobendîler tasavvufu şerîatın bir parçası olarak görmektedirler. Onlar, mânevî hastalıklardan korunmak için tasavvufa sarılmaya, mürşidlerin sünnete ittibasına ve bid’atlardan uzak durmaya önem vermiş, ayrıca nübüvvetin velâyetten üstün olduğunu, kerâmetin hak olduğunu ve vahdet-i vücûdun tasavvufun esaslarından biri olmayıp bunun bir hâl olduğunu ifade etmişlerdir. Eğitim müfredatlarında tasavvuf klasiklerinin yanı sıra kendi mürşidlerinin yazdığı eserleri de okutan Diyobendîlerin tasavvufun birçok konusunda söz sahibi oldukları tespit edilmiştir. (shrink)

In any event, I realize fully that the parole, the speech, the "word" of a writer such as myself, has something strange and even contradictory about it, even within its own creator. At the moment when I write, let us say, La Jalousie or Glissements progressifs du plaisir, what I propose is improbable and consequently unacceptable; that is, my parole as a writer or as a cinéaste in my novels or in my films is abrupt, inexplicable, nonrecuperable for any correctly (...) organized discourse. Nevertheless, you have noticed that I speak with the same clarity as any professor, and this constitutes an extremely interesting contradiction because it goes to the very heart of the debate; order and disorder never cease to interact, to contaminate each other, to practice a sort of mutual recuperation. If, having written a novel of disorder, I don't find someone—for example, Bruce Morrissette, about La Jalousie—to prove that it has order, I'll do it myself. The principle of order is so crucial that I wish to prove that the disorder which I've created I can myself transform into order. But, as soon as I have shown that it has its order, from that moment on I've destroyed the interest of my work. I have brought about within an organized discourse, organized according to the normal logic of Cartesianism, the recuperation of something which was in fact a machine of war against order. I often run into people who say to me after a film, "Ah, it's a pity that you didn't come to explain all of that before the film. We didn't understand a thing, and it is such a fine thing that you have explained it." And I reply, "Yes, but don't trust that too much," because what I've said is not at all the film. It is even almost the opposite; it is the way in which I show myself that there is in what I created a part which is in spite of everything, explainable by established order, and a part increasingly large, because order progresses. Alain Robbe-Grillet, novelist, film maker, and essayist, is the author of Les Gommes , Le Voyeur , La Jalousie , Dans le labyrinthe , La Maison de rendez-vous , Projet pour une révolution à New York , and Topologie d'une cité fantôme . His films include: L'Année dernière à Marienbad , L'Immortelle , Trans-Europ-Express , L'Homme qui ment , L'Eden et après , Glissements progressifs du plaisir , and Le Jeu avec le feu . He has presented his views on contemporary fiction in Pour un Nouveau Roman. Bruce Morrissette, author of books on Alain Robbe-Grillet and Sunny Distinguished Service Professor in the department of Romance languages and literature at the University of Chicago, has translated "Order and Disorder in Film and Fiction." He is the author of "Post-Modern Generative Fiction: Novel and Film". (shrink)

Molla Halil’e göre insanların bu dünyada yaptıkları iyiliklere karşılık Yüce Allah onları ahirette lütfuyla nimetlendirecek ve Cennetine koyacaktır. Bu, Allah’ın insanlara bir va‘didir. Allah va‘dinden asla dönmez. Çünkü Allah’ın va‘dinden dönmesi, O’nun hakkında bir eksiklik sayılır. Ancak bu durum O’nun için vucûbiyet ifade etmez. Vucubiyet kavramı çeşitli anlamlarda kullanıldığı için anlam kargaşasına yol açabilir. Buna sebebiyet vermemek için kelamda özellikle de bu makalede “zorunluluk” anlamına kullanılacak olup bazen gereklilik anlamı da ihtiva edebilir. Allah, kötülük yapanları ise adaletiyle cezalandıracaktır. Bu da (...) Allah’ın va‘îdi olup, va‘îdi’nden dönebilir. Bu, O’nun hakkında bir noksanlığa sebebiyet vermez. Çünkü cezalandırmaktan vazgeçmesi Allah’ın merhametinin ve lütfunun bir sonucudur. Bununla birlikte ne va‘d ve ne de va‘îd Allah’a vacip değildir. Molla Halil’e göre, büyük günah insanı imandan çıkarmaz. Mu‘tezile’ye göre büyük günah işleyen kimse dünyada ne mümin olur ne de kâfir ikisinin arasında bir yerde durur. Buna da fasıklık denir. Haricîlere göre ise, ister büyük, isterse küçük olsun, her türlü günah sahibini iman dairesinden çıkarır ve küfür dairesine dahil eder. Molla Halil’e göre, ahiret hayatı ruh ve cesetle birlikte olacaktır. Bu üm-metin günahkârlarına peygamberler, şehitler ve salih kimseler şefaat edecek-tir. Mu‘tezile‘ye göre şefaat sadece iyilerin derecesinin yükselmesi içindir. Günahkârlar için şefaat olmayacaktır. Günahkâr müminler Cehenneme girseler de ebedi kalmayacaklar. Kâfirlerin azapları ise devamlı olacak ve bunlar ebedi olarak Cehennemde kalacaklardır. Biz bu makalede önce sevap ve İkâb kelimelerinin lügat ve ıstılah anlamları üzerinde duracak, sonra bu bağlamda ayet ve hadislerde verilen bilgileri ve bunların açıklamalarını ele alacağız. Daha sonra Molla Halil’in bu konulara dair görüşlerini sunmaya çalışacağız. Onun sevap ve İkâb ile ilgili tanımlarını, bunların sonuçlarına dair yaşanacakları ve varılacak yerleri ele alan yaklaşımlarını sunmaya çalışacağız. Burada farklı görüşlere sahip olmaları nedeniyle çoğunlukla Mu‘tezile’nin ve az da olsa Haricilerin görüşlerine de mukayese oluşturması için değineceğiz. Burada sadece Molla Halil’in görüşlerini değil, onun içinden geldiği Ehli Sünnetin görüşlerini, sünni kaynakları temel alarak aktarmaya çalışacağız. (shrink)

Although a fascination with language is a familiar feature of 20th-century empiricism, its origins reach back at least to the early modern period empiricists. John Locke offers a detailed (if sometimes puzzling) treatment of language and uses it to illuminate key regions of the philosophical topography, particularly natural kinds and essences. Locke's main conceptual tool for dealing with language is 'signification'. Locke's central linguistic thesis is this: words signify nothing but ideas. This on its face seems absurd. Don't we need (...) words to signify things as well? But its very absurdity – our inclination to dismiss Locke as a 'linguistic idealist'– should signal to us that we have not yet understood Locke. Doing so must begin with an analysis of signification. Each of the three main interpretations on offer allows Locke to escape the charge of linguistic idealism, although they do so in very different ways. Locke's text also offers an influential account of linguistic particles, words like 'is', 'and' and 'if'. These signify, not ideas, but acts of the mind. These acts can either take place within a proposition, uniting its constituent ideas into a thought that admits of a truth-value, or they can take propositions as their objects, in which case they express attitudes like doubt, assertion and so on. Even this seemingly innocuous sketch of Locke's view is controversial, and many writers, from J.S. Mill onwards, have argued that Locke cannot make sense of propositional attitudes. Apart from the intrinsic interest of these questions, understanding how Locke thinks language works is a prerequisite for understanding his arguments against scholastic essentialism. It also illuminates later discussions of language in Berkeley, Hume and Mill. Author Recommends: 1. Losonsky, Michael. 'Language, Meaning, and Mind in Locke's Essay. ' The Cambridge Companion to Locke's Essay . Ed. Lex Newman. Cambridge: Cambridge UP, 2007. 286–313. In addition to making some original points, Losonsky provides an excellent overview of the three main competing positions on Lockean signification: the Fregean reading, the Scholastic reading and the Indicator theory (see entries 2–5 in the following). 2. Kretzmann, Norman. 'The Main Thesis of Locke's Semantic Theory.' Locke on Human Understanding . Ed. I. C. Tipton. Oxford: Oxford UP, 1975. 123–40. Kretzmann's influential paper offers a broadly Fregean analysis, according to which primary signification is sense and secondary, reference. Locke can then avoid the charge of linguistic idealism, as it is not the case that words signify only ideas. 3. Ashworth, E. J. 'Do Words Signify Ideas or Things?' Journal of the History of Philosophy 19 (1981): 299–326. Ashworth rejects Kretzmann's view, partly on the grounds of anachronism, and sets Locke in his historical context. As she reads Locke, he holds a scholastic position, according to which signification amounts to 'making known' or 'expressing'. This preserves the portmanteau analysis of Kretzmann: words can primarily signify or express ideas, while secondarily signifying things. 4. Lowe, E. J. 'Language and Meaning,' chapter 4. Locke . London: Routledge, 2005. This is a spirited defense of Locke's claim that words signify ideas against contemporary prejudices. Like Ian Hacking (see entry 7 in the following), Lowe argues that Locke is not offering a semantic theory in anything like the contemporary sense; rather, he is concerned with explaining human communication. 5. Ott, Walter. Locke's Philosophy of Language . Cambridge: Cambridge UP, 2004. On the interpretation offered in chapter 1, Lockean signification is indication: words signify ideas in the same sense in which clouds signify rain. If this view is correct, Locke is departing from the particular scholastic tradition Ashworth focuses on, and embracing instead a tradition running from the Stoics through Thomas Hobbes. http://www.springerlink.com/content/xv362655719101n3/ 6. Winkler, Kenneth. 'Signification, Intention, Projection.' Forthcoming, Philosophia . http://www.springerlink.com/content/xv362655719101n3 Although previous commentators acknowledge the role of intentions in Locke's view (see especially Kretzmann's argument from the uses of words), Winkler claims that they are far more central to Locke's view than has been supposed. In particular, Winkler uses these considerations to criticize the indicator interpretation. 7. Hacking, Ian. Why Does Language Matter to Philosophy? Cambridge: Cambridge UP, 1975. Much broader in focus than these other works, Hacking's classic text has much to say about early modern views on language. Hacking argues that Hobbes and Locke do not, properly speaking, even have theories of meaning. Online Materials The Stanford Encyclopedia of Philosophy's entry on Locke, by William Uzgalis: http://plato.stanford.edu/entries/locke/ > The Internet Encyclopedia of Philosophy's entry on Locke, author unknown: http://www.utm.edu/research/iep/l/locke.htm > Sample Syllabus Weeks 1–2: What is Locke's linguistic thesis? Is it a semantic thesis at all? Ashworth, E. J. 'Do Words Signify Ideas or Things?' Journal of the History of Philosophy 19 (1981): 299–326. Kretzmann, Norman. 'The Main Thesis of Locke's Semantic Theory.' Locke on Human Understanding . Ed. I. C. Tipton. Oxford: Oxford UP, 1975. 123–40. Locke, Essay III. i–iii. Lowe, E. J. 'Language and Meaning,' chapter 4. Locke . London: Routledge, 2005. Week 3: Propositions and attitudes Locke, Essay III. vii. Ott, Walter. 'Propositional Attitudes in Modern Philosophy.' Dialogue 41 (2002): 1–18. Owen, David. 'Locke on Judgment.' The Cambridge Companion to Locke's Essay . Ed. Lex Newman. Cambridge: Cambridge UP, 2007. 406–35. If one wanted to explore whether and how Locke applies his semiotic theory in his anti-essentialist argument, one might add (or perhaps replace Week 3 with): Week 4: Applications Bolton, Martha. 'The Relevance of Locke's Theory of Ideas to his Doctrine of Nominal Essence and Anti-Essentialist Semantic Theory.' Locke . Ed. Vere Chappell. Oxford: OUP, 1998. pp. 214–225 Locke, Essay III. vi; III.xi. 4–22. Ott, Walter. 'Locke's Argument from Signification.' Locke Studies 2 (2002): 145–76. Focus Questions 1. What is a semantic theory? What do we want out of such a theory, and does Locke even purport to provide one? 2. What are the differences among the three main competing readings of Locke? What is at stake here? What, if anything, turns on which of them accurately captures Locke's view? 3. How does Locke think his linguistic thesis tells against competing views, such as those of the scholastics? 4. What is the difference between a proposition and a list? Can Locke account for this difference? 5. There is clearly a difference between merely thinking that the cat is on the mat and asserting that it is. Can Locke account for this difference? (shrink)

İslam inancının “aslü’l-usûlü”nü teşkil eden ilâhiyât bahsi, kelâm ilminin en önemli ve karmaşık konularındandır. İlk dönemlerden itibaren Allah’ın zatı, sıfatları ve fiilleri başta olmak üzere ulûhiyet meselelerine dair farklı görüşler ileri sürülmüş ve mühim düşünce ayrılıkları ortaya çıkmıştır. Sünnî kelâmı tesis edenlerden biri olan Ebû Mansûr el-Mâtürîdî de ilâhiyât alanına giren bu hususlarda geniş bir perspektifle özgün fikirler ortaya koymuştur. Mâtürîdî, Allah’ın zâtı ve sıfatları alanına giren mevzularda büyük ölçüde nakle bağlı kalmış, te’vilde bulunması gerektiğinde de özellikle “Allah’tan teşbihin nefyi” (...) hususuna ayrı bir önem vermiştir. O, Allah’ın evrendeki tasarruflarını ifade eden ilahî fiiller konusunda ise sık sık ilahî hikmete vurguda bulunmuş ve Allah’ın kâinatı yaratma amacı gibi insan idrakini aşan hususlarda mutlaka derin ilahî hikmetlerin bulunduğunu bilmemiz gerektiğini belirtmiştir. Bu çalışmada ulûhiyet meselelerinden olan rü’yetullah, Allah’ın arşa istivâsı, Allah’ın kâinatı yaratma amacı, Allah’ın zararlı nesneleri ve şerri yaratmasının hikmeti ve Allah’ın mekânla sınırlandırılamayacağı konularına dair İmam Mâtürîdî’nin yaklaşımlarına yer verilecektir. (shrink)

Bu çalışmada İslam düşünce tarihinde çokça ele alınan yönetime gelmede “nass ile tayin” anlayışına yönelik genelde Mu‘tezile’nin özelde ise bir Mu‘tezilî âlim Ebû Tâhir Rüknüddin et-Tureysisî’nin eleştirileri konu edinilmektedir. “Nass ile tayin” anlayışı Kur’ân âyetleri ve hadisler üzerinden temellendirilmeye çalışılan bir husustur. Şii çevrelerle özdeşleşen bu anlayış bazı Sünnî ekollerde de dillendirilmiştir. Genelde dördüncü halife Ali’nin imâmeti çerçevesinde konu tartışılsa da bazı çevrelerde birinci halife Ebû Bekir’in imâmeti için de nass ile tayin iddia edilmiştir. Mu‘tezile temelde Şîa’nın imâmet anlayışına birçok (...) eleştiri yöneltmiştir. Bu iddialar doğrudan Kur’ân metni üzerinden yapıldığı için âyetler bağlamında yeniden konunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu noktada Mu‘tezilî bilgin Tureysisî’nin yaklaşımı önem arz etmektedir. O, mezheplerin görüşlerini temellendirmede esas aldıkları âyetleri dilin ve aklın sınırında anlama çabası içerisinde olduğu Müteşâbihü’l-Kur’ân adlı eserinde “nass ile tayin” fikrine yönelik eleştirilerini sürdürmektedir. Hem İmâmiyye’nin hem de Bekriyye’nin iddialarını âyetler bağlamında ele almakta ve bu fırkaları tenkid etmektedir. (shrink)

Bişr el-Merîsî taraftarları ile Osman ed-Dârimî arasında burada tartışma konusu yapılan hadisler haberî sıfatları konu alan ve müşkil nitelikte olan rivayetlerden oluşmaktadır. Bu rivayetleri genelde Bişr el-Merîsî ve taraftarlarının tecsîm ve teşbîh içerdiği iddiasıyla münker kabul ettikleri görülmektedir. Ehl-i re’y özellikleri taşımakla birlikte ilahî sıfatlar konusunda Mu’tezilî bir anlayışa sahip olduklarından tenzih anlayışları gereği sıfatları reddetmektedirler. Yaratılmışlara ait niteliklerin yaratıcıya nisbet edilmesini tenzîh anlayışlarına aykırı gördüklerinden bu tür müşkil rivayetleri ya kendi anlayışları doğrultusunda te’vîl ya da reddettikleri gözlenmektedir. Sert bir (...) ehl-i hadîs âlimi olan Osman ed-Dârimî ise, ayet ve hadislerde bildirilen ilahî sıfatlara iman edilmesi gerektiğini kabul etmektedir. Bu anlayışı sebebiyle bu rivayetlerde bildirilen haberî sıfatlara da te’vîl etmeksizin lafzî anlamıyla yaklaşmakta; kendi görüşü doğrultusunda Bişr el-Merîsî ve taraftarlarının yaptığı te’vîlleri reddetmekte, bu te’vîllerin ta’tîle yol açacağını ileri sürmektedir. Bu rivayetlerin lafzî (literal) anlamları doğrultusunda anlaşılması gerektiğini savunmaktadır. Bu hadisler üzerinde yapılan tartışmalar, temel hadis eserlerinin yazıldığı dönemde Ehl-i re’y ve Ehl-i hadîs ekollerine mensup âlimlerin hadislere yaklaşımlarını göstermesi bakımından önem arzetmektedir. Burada vermiş olduğumuz hadisler üzerindeki tartışmalar bu iki ekolün uluhiyet anlayışını, haberî sıfatlara yaklaşımlarını ortaya koyduğu gibi bunların genel anlamda hadis perspektifi hakkında bizlere bilgi vermektedir.ÖzetBu araştırma, temel hadis kitaplarının yazıldığı dönemde, yani III./IX asırda, haberî sıfatlar ihtiva eden bazı hadisler üzerinde yapılan tartışmaları ele almaktadır. Tartışma Osman ed-Dârimî (ö. 280/894) ile Bişr el-Merîsî’nin (ö. 218/833) taraftarları arasında geçmektedir. Hadisler üzerinde Ehl-i hadîs ile Ehl-i re’y mensubu âlimler arasında gerçekleşen bu tartışmalar bir yönüyle hadislerin anlaşılması ve yorumlanmasını ilgilendirmektedir. Tartışmanın, burada ele alınan hadislerin nasıl anlaşılması gerektiği; lafızların kelime anlamı mı (literal) yoksa bu lafızların ötesindeki muhtemel mecazî anlamları dikkate alınarak mı anlaşılması gerektiği noktasında odaklandığı söylenebilir. İnceleme konusu yapılan hadisleri tartışan tarafları kısaca tanıtmak yerinde olacaktır. Sözünü ettiğimiz rivayetlerle ilgili tartışmalar Bişr el-Merîsî taraftarları ile Osman ed-Dârimî arasında geçmektedir. Ehl-i hadîs’in önemli simalarından biri olan Osman ed-Dârimî, hadislerle ilgili bu tartışmaları içeren ayrı bir eser yazmıştır. Bu eser, Allah’ın sıfatları ve bazı hadis meseleleri konusunda Bişr el-Merîsî ve onun iki talebesinin görüşlerine reddiye olarak yazılmıştır. Bişr el-Merîsî, Ebû Yusuf’tan (ö. 182/798) fıkıh tahsil etmiş, önemli bir kelâmcı olarak tanınmıştır. O, kelâmla ilgili konularda aralarında İmâm Şâfiî’nin (ö. 204/820) de bulunduğu pek çok âlimle ilmî tartışmalar yapmış bir ehl-i re’y âlimdir. Halife Me’mûn’un (ö. 218/833) danışma meclisinde bulunmuş, Kur’ân’ın yaratılmışlığı (Halku’l-Kur’ân) görüşünün benimsenmesinde önemli payı olmuştur. Osman ed-Dârimî ise, Yahyâ b. Ma’în (ö. 233/848), Ali b. Medînî (ö. 234/848-49), İshâk b. Râhûye (ö. 238/853) ve Ahmed b. Hanbel (ö. 241/855) gibi döneminin otoritelerinden hadis öğrenmiş bir ehl-i hadîs âlimidir. Hadis tahsili için önemli bütün şehirleri dolaşarak hadis öğrenmiş ve rivayette bulunmuştur.Haberi sıfatları ispat ve bunlarla ilgili rivayetlerin teviline karşı çıkan anlayış ile, bu rivayetlerin tenzih anlayışına uygun biçimde tevilini savunan kesimler ilk dönemden itibaren eserler telif etmişlerdir. Osman ed-Dârimî’ye göre, ehl-i hadîs’in eleştiri edebiyatının ortaya çıkmasında, Mu’tezile’nin ilahî sıfatları reddetmesi etkili olmuş ve pek çok müellif bu yönde eserler yazmışlardır. Ebû Hüreyre’den nakledilen bir rivayetle ilgili olarak muârız, bu rivayetin Allah için bildiğimiz göz ve kulak organlarından oluştuğu izlenimi verildiğini söyler. Osman ed-Dârimî, bu hadisin göz ve kulak organlarını değil görme ve işitmeyi ispat ettiğini söyler. Hiçbir konuda Allah’ın benzerinin bulunmadığını belirtir. Dolayısıyla Allah’ın organlardan oluştuğu iddiasını ehl-i hadîs’e nisbet etmek iftiradır. Ebû Dâvûd, bu hadis ile Allah için görme ve işitme sıfatlarının ispat edildiğini ve Cehmiyye’nin ilahî sıfatları inkar görüşüne reddiye olduğunu belirtir. Ebû Hüreyre’in Hz. Peygamber’e nispet ederek naklettiği: "İman Yemenlidir, hikmet Yemenlidir! Ben Rabbi’nizin nefesini Yemen tarafından hissediyorum!" rivayetini de muârız münker kabul etmiştir. Çünkü Bişr el-Merîsî ve ashâbına göre nefes ancak karın boşluğu olanlardan çıkar, Allah ise bundan münezzehtir. Osman ed-Dârimî’ye göre, muârız yanlış anlamıştır. Burada kastedilen, Yemen tarafından esen ve insanı rahatlatan rüzgardır. Bu rivayet bağlamında bakıldığında, Bişr el-Merîsî taraftarlarının rivayeti literal değerlendirdiğini, Osman ed-Dârimî’nin ise rivayeti yorumladığını görmekteyiz. İbnü’s-Selcî, "Siz, Allah’a ondan çıkandan (Kur’ân’dan) daha faziletli bir şeyle yaklaşamazsınız!" rivayeti hakkında, Müşebbihe’nin bunu, karın boşluğu olan, kendisinden kelâm çıkan şeklinde anladıklarını belirtir. Allah boşluğu olmayan anlamında "samed" olduğundan bu anlayış geçersizdir. Bu hadisle, Kur’ân’ın Allah’tan değil O’nun katından çıkması kastedilmiştir. Osman ed-Dârimî’ye göre, İbnü’s-Selcî’nin asıl maksadı Allah’ın kelâm sıfatını inkâr etmektir. Kur’ân’ın O’ndan çıktığında bir şüphe yoktur, bunu sadece kelâm sıfatını kabul etmeyenler inkâr etmektedir. İbn Abbâs’a atfedilen; "Rükn (Hacerülesved) yeryüzünde Allah’ın sağ elidir, halk ile onunla musafaha eder" rivayetinde geçen "yemînullah" (Allah’ın sağ eli) sözünün anlamı, İbnü’s-Selcî’ye göre bildiğimiz sağ el değil, Allah’ın nimeti ve ikrâmıdır. Hacerülesved ile elin kastedilmediğini kabul eden Osman ed-Dârimî’ye göre, İbnü’s-Selcî’nin maksadı, geçersiz te’villerle Allah hakkında ayet ve hadislerde belirtilen iki eli inkar etmektir. İbn Abbâs’ın Hz. Peygamber’den naklettiği başka bir rivayeti İbnü’s-Selcî’nin eserine alıp nakletmesini eleştiren Osman ed-Dârimî, bu tür zayıf rivayetlerin yayılmaması gerektiğini söyler. Buna ilave olarak İbnü’s-Selcî’nin yaptığı yorumun da çirkin olduğunu belirtir ve eleştirir. Çünkü sözü edilen rivayette Allah, yeşil bir takım elbise giymiş kıvırcık saçlı bir genç olarak tasvir edilmektedir. Böyle bir rivayet Hz. Peygamber’den gelen sahih rivayetlerle çeliştiği için de güvenilmez bir rivayettir. Rivayetle ilgili bu değerlendirmeyi yapan Osman ed-Dârimî, rivayet hakkında muârızın yaptığı yorumları da reddeder. Muârıza göre, "Rabbimin yanına girdim" sözü, "Adn cennetinde Rabbimin huzuruna girdim" demektir. Osman ed-Dârimî’ye göre bu gibi müşkil (problemli) hadisler re’y ile tefsir edilmemeli, rivayet edilip bırakılmalıdır. Hz. Peygamber’e dayandırılan ve Allah’ın kendisine geldiğinden bahisle cevabını bilemediği bazı sorulan sorduğundan, sonra Rabbinin elini sırtına koymasıyla parmaklarının serinliğini hissettiğinden ve her şeyi öğrendiğinden bahseden rivayetle ilgili olarak muarız şu değerlendirmede bulunur: Allah Resûlü’ne gelen Rabbi değil güzel suretli bir melekti, o melek Allah tarafından yönledrilmekteydi ve elini koyan da o melekti. Osman ed-Dârimî, muârızın bu yorumunu reddeder. Bu yorum aynı zamanda diğer sahih hadislere de aykırıdır. Osman ed-Dârimî, sözkonusu rivayet hakkında muârızın yorumunu reddettikten sonra zikrettiği sahih rivayetlere dayanarak buna güvenilemiyeceğini ifade etmiştir. İlahî sıfatlar hakkında konuşmak en zor konular arasında görüldüğünden, selef âlimleri bu konuda susmayı tercih etmişlerdir. Ancak sonraki nesiller bu konuda farklı yollar tutmuşlardır. İlahi sıfatları anlama konusundaki temel yaklaşımları tefvîz, teşbîh ve te’vîl şeklinde üç ana başlıkta toplamak mümkündür. Tefvîz, selef alimlerinin benimsediği yol olup, Allah’ın zâtı ve sıfatlarının mahiyetine ilişkin bilgiyi ilâhî ilme havale etmek demektir. Teşbîh, Allah’ı yaratılmışlara veya yaratılmışları Allah’a benzetmek anlamına gelir. Te’vil, Allah’ın yaratılmışlara benzediği izlenimini veren ayet ve hadisleri dil bilimi ve aklî bilgilerle yorumlamaktır. Sıfatları inkar edenlere Muattıla denilmiş, sıfatları ispat edenler Sıfâtiyye diye anılmıştır. Ehl-i re’y’e göre Allah’a atfedilen ve sözlük anlamı bakımından teşbîh ve tecsîm izlenimi veren sıfatları uygun biçimde te’vil etmek gerekir. İlâhî sıfatlarda Mu’tezile tenzihi öne çıkarmış, Eş’ariyye ve Mâtürîdiyye ise tenzihe uygun te’vili benimsemiştir. Müşebbihe, Vehhâbî-Selefî anlayış da ilahî sıfatlardaki lafızları zahiri anlamlarıyla almışlardır. Hadis ilminde en önemli temel eserlerin telif edildiği II./VIII. ve III./IX. asırda yaşamış olan âlimler arasında cereyan eden inceleme konusu yaptığımız tartışma, ilk döneme ait olması bakımından önemlidir. Bunun yanında tartışma, âyet ve hadislerden oluşan naslara yaklaşımda, iki temel yaklaşımı göstermesi bakımından da önemli bilgiler ihtiva etmektedir. Bu iki temel yaklaşımdan biri ehl-i re’y ekolünü, diğeri ise Ehl-i hadîs anlayışını temsil etmektedir. Osman ed-Dârimî genel olarak rivayetin lafzına bağlı kalmayı savunmakta, Bişr el-Merîsî ve ashâbı ise münker olduğu gerekçesiyle rivayeti eleştirmekte ya da te’vil etmektedir. Nadir de olsa Osman ed-Dârimî’nin rivayeti ret ya da te’vil ettiği, Bişr el-Merîsî ve ashâbının ise rivayeti savunduğu yerler de görülebilmektedir. Müteşâbih (problemli) rivayetler hakkında Bişr el-Merîsî’nin yaptığı te’viller sonraki âlimler üzerinde etkili olmuştur. Onun te’villeri, Cübbâî (ö. 303/916), Kādî Abdülcebbâr (ö. 415/1025), Ebü’l-Hüseyin el-Basrî (ö. 436/1044) gibi Mu’tezilî âlimlerin yanı sıra, İbn Fûrek, Gazâlî (ö.505/1111), İbn Akîl (ö. 513/1119), Fahreddîn er-Râzî (ö. 606/1210) gibi sünnî âlimler tarafından da iktibâs edilmiştir. Rivayete dayalı olan hadis ilminde hakikatin ortaya konulabilmesi, "rivayet" ve "re’y" seçeneklerinden birini tercih etmekle değil; bunların her ikisini de yerinde ve dengeli olarak kullanılmasına bağlı olduğunu hatırda tutmak gerekir. Hakikatin ortaya çıkarılmasında rivayet re’ye, re’y de rivayete muhtaçtır. Rivayet ve re’y birbirinin rakibi değil tamamlayıcı unsurları olarak görmek gerekir. (shrink)

Bu çalışmada İmam Mâlik’in/Mâlikîlerin necasetler ve kadınların özel halleriyle ilgili üç sünni mezhep başta olmak üzere cumhura muhalefet ettiği ve bu mezhebin karakteristiği haline gelen bazı temel meselelerden yola çıkılarak onların Hicaz bölgesi kaynaklı bir mezhep olarak eser çizgisinde mi rey çizgisinde mi yahut bu iki arasında olup esere mi daha yakın olduğu ihtimallerini ortaya koymak amaçlanmıştır. Bu noktada Mâlikîlerin ve diğer mezheplerin muteber klasik kaynakları ile “ihtilâfu’l-fukahâ” türünden eserlere müracaat edilmiştir. Ele alınan örneklerde Mâlikîlerin görüşleri şöyledir: Suların pislenmesi konusunda (...) Mâlikîler suyun azlık ya da çokluk ölçüsünü değil suyun rengi, tadı ve kokusu gibi temel vasıflarından birinin değişip değişmediğini esas alarak hüküm vermişlerdir. Eti yenen hayvanların idrar ve dışkıları konusunda eti yenen hayvan necis bir şeyler yeyip içmemişse bunların hem idrarları hem de dışkılarının temiz olup, namaza engel olmadığı görüşünü benimsemişlerdir. Köpeğin kendisinin ve yaladığı kabın temiz olup olmadığı konusunda Mâlikîler köpek ve domuz dahil canlı olan her hayvan -necis bir şey yemiş olsa bile- temiz olduğu görüşünü savunmuşlardır. Hayzın herhangi bir alt sınırının olup-olmadığı noktasında bunun alt bir sınırının olmadığı ve bir defalık kanama yani kısa bir müddet kanın gelmesinin âdetin sübutu için yeterli olduğunu görüşünü benimsemişlerdir. Âdetli kadının Kur’an okuması meselesinde ise bu durumda olan kadının Kur’an’a dokunmasının yasak olduğu, fakat onu dokunmadan okuyabileceği görüşünde olmuşlardır. Hatta öğretici veya öğrenci olanlar zaruret miktarınca eğitim amacıyla ruhsat hükümden faydalanarak Kur’ân’a hem dokunabilir hem de onu okuyabilir. Elde edilen bulgular neticesinde İmam Mâlik’in/Mâlikîlerin maslahat ve istihsanı kullanmada öne çıkan bir mezhep olarak reyi kullanmakla birlikte, genel olarak nasların umumundan veya mutlaklığından hareket ettikleri, görüşlerine aykırı özel nasları mutlaka usule ait bir yöntemle te’vil ettikleri yahut cerh ve ta’dil yoluna başvurdukları veya meşru gerekçeleri olan istihsan yoluyla terk ettikleri, dolayısıyla esere daha yakın oldukları ve Hicaz fıkhını temsil ettikleri sonucuna ulaşılmıştır. (shrink)

Dini metinlerde önemine ve faziletine vurgu yapılan ve Müslümanlar tarafından yeryüzündeki üç büyük mescitten biri olarak kabul edilen Mescid-i Aksâ’nın, Kudüs topraklarında bulunduğu hususunda kadim Sünnî kaynaklar ittifak halindedir. Şiiler hariç yirminci yüzyılın ikinci yarısına kadar Müslümanlar arasında Mescid-i Aksâ’nın yerine dair herhangi bir tartışma olmadığı söylenebilir. Ancak bu tarihten itibaren çeşitli gerekçelerle farklı görüşler ve iddialar ortaya atılmış, mezkûr Mescid’in Kudüs’te bulunup bulunmadığı tartışma konusu yapılmıştır. Tespit edebildiğimiz kadarıyla bu tartışmaları başlatan ilk isim, 1953’de konuyla ilgili bir makale kaleme (...) alan İngiliz oryantalist Alfred Guillaume olmuştur. Guillaume, makalesinde bazı gerekçeler ileri sürerek Mescid-i Aksâ’nın Kudüs’te değil Mekke yakınlarındaki Ci‘râne bölgesinde olduğunu iddia etmiştir. Bilahare Türkiye’deki kimi muasır araştırmacılar da gerekçeleri kısmen farklılık arz etse de sonuç itibariyle bu konuda Guillaume ile aynı görüşü paylaşmışlardır. Bu hususta yapılan tartışmaların ve yorumların ne derece gerçekçi olup olmadığını ortaya koymak ve sağlıklı bir değerlendirmeye tabi tutmak, başta İsrâ hadisesi olmak üzere bazı tarihî vak’aların doğru anlaşılması açısından büyük önem taşımaktadır. Binaenaleyh bu makalede, Guillaume’nin Mescid-i Aksâ’nın yerine dair farklı görüş ve yaklaşımları eleştirel bir bakış açısıyla ele alınarak değerlendirmeye tabi tutulmaktadır. (shrink)

Hz. Peygamber’in (a.s) vefatından sonra İslam ümmetinin yüzleştiği en önemli ve etkisi hala devam eden sorunu hilâfettir. Tarihsel süreçte Şia, hilâfet/imâmeti iman konusu yaparak meseleyi daha girift bir hale sokmuştur. Şia’ya göre Hz. Ali’nin hilâfeti nass ile tayin edilmiş bir olgudur ve bunu teyit eden onlarca âyet vardır. Hassaten İmamiyye Şia’sı, Hz. Peygamber’den (a.s) sonra hilâfetin Hz. Ali’nin hakkı olduğunu savunmakla yetinmemiş, Kur’ân’ın birçok âyetini hilâfete ve Hz. Ali’ye inhisar ettirmek gibi bir zorlama te’vile girişmiştir. Bu bağlamda Hz. Peygamber’i (a.s) (...) ve ashabı da zan altında bırakacak yorumlar yapmıştır. Sünnî müfessirler ise hilâfetin herhangi bir âyet yahut hadis ile tayin edilmediğini söylemiş ve Hz. Ali’ye münhasır olduğu şeklinde yorumlanan çoğu âyetin Hz. Ali’ye tahsisle tahdit edilmesini eleştirmiştir. Mamafih, tarihsel vakıanın Hz. Ebû Bekir’in hilâfetinin haklılığını gösterdiğini söylemişlerdir. Hz. Ebû Bekir Hz. Peygamber (a.s) hayatta iken ashaba imamlık yapmış, Hz. Ömer de bu hakikat ile istişhad edip onun hilâfete liyakatini vurgulamıştır. Sünnî müfessirler zikredilen hususların yanı sıra Hz. Ebû Bekir’i tafdil eden âyetler olmasına rağmen Şia’nın onu ve ashabı tahkir ve hatta tekfir etmesini tenkit etmişlerdir. Bu makale, mezkûr olguları tavzih etmeyi amaçlamaktadır. Sünnî müfessirlerin söylemlerinin tarihsel vakıa ve sahih rivâyetler ile mutabık olup olmadığı; Şia’nın mezhep taassubu ile bazı âyetleri anlam dünyasının dışına çıkarmaya çalıştığı ve Hz. Ali’yi tafdil etmeye çalışırken haksız bir şekilde ashabı tahkir ettiği görüşü tahlil edilmeye çalışılmıştır. (shrink)

This article focuses on ḥadīth al-nawāfil, which is one of the most quoted traditions in Islamic mystical literature. The tradition describes how the believer may draw close to God and gain His love by performing supererogatory works, to such an extent that her organs become divine. The article discusses the significance of the nawāfil tradition in various mystical writings composed in the formative and classical periods of Islamic mysticism, with special attention given to the writings of the influential mystic Muḥyī (...) l-Dīn Ibn al-ʿArabī. The article likewise attempts to demonstrate the relevance of certain Shii conceptions to the understanding of ḥadīth al-nawāfil and its interpretations in Sunni mysticism. (shrink)

On dokuzuncu yüzyılda Müslümanlar ilim, kültür ve sanatta giderek gerilemiş, medrese ve tekkeler de dinamizmini kaybetmeye başlamıştır. Diğer taraftan Ortadoğu’da siyasî ve toplumsal alanda meydana gelen olumsuz bazı gelişmeler, Müslüman toplumlar arasında çatışma ve huzursuzluğa yol açmıştır. Batı’nın, on dokuzuncu yüzyılda İslam dünyasına artan müdahalesi ise, var olan kötü durumu daha da derinleştirmiştir. Bu süreçte İslam toplumunu içine düştüğü bu durumdan kurtarmak amacıyla dinî ve tasavvufî kimliğe sahip birden çok yenilikçi ihyâ hareketi ortaya çıkmıştır. Bu hareketlerden biri de Ahmed b. (...) İdris el-Fâsî’nin (öl. 1253/1837) kurduğu İdrîsiyye tarikatıdır. Karizmatik dinî bir şahsiyet olarak etrafında geniş bir entelektüel kesim oluşan Ahmed b. İdris, İslam toplumunun yeniden ayağa kalkmasının tasavvufî bir İslam dindarlığı temelinde Kur’ân ve Sünnet’e bağlı, bidatlerden uzak, toplumsal çatışmalardan kaçınan bir hareketle mümkün olacağına kanaat getirmiştir. Bu amaçla kurduğu tarikatın yapısını geleneksel Sünnî tasavvuf anlayışına göre oluştururken, öğreti ve uygulamalarını ise daha çok Selefî tasavvuf’a yakın bir çizgide şekillendirmiştir. Bu makalede İdrîsiyye tarikatının Sünî tasavvufî altyapısının Selefî tasavvufa evrilme sebepleri ile ıslahatçı-ihyâcı bir hareket olarak üstlendiği tebliğ misyonu irdelenmiştir. (shrink)

Qiyās, or “correlational inference”, comprises a primary set of methodological tools recognized by a majority of premodern Sunnī jurists. Its elements, valid modes, and proper applications were the focus of continual argument and refinement. A particular area of debate was the methodology of determining or justifying the ʿilla: the legal cause giving rise to a ruling in God’s Law. This was most often discussed under the rubric of “the modes of causal justification”. Among these modes was the much debated test (...) of dawarān. In brief, proponents of dawarān employed it to justify claims that a property occasioned the ruling in an authoritative source-case. In concert with other considerations, the demonstrated co-presence and co-absence of property and ruling—that is, their concomitance “in existence” and “in nonexistence” — was taken as an indication that the property was the ruling’s ʿilla. Delving further into dawarān and causation, the current study interprets “in existence” and “in nonexistence” not as a kind of metaphor for true and false, but as an accurate terminology vis-à-vis the meaning of causality statements, fully compatible with dominant Islamicate views on causal agency. In brief, a deeper logical and linguistic analysis of the different existential modes of dawarān strongly suggests that we should distinguish property and ruling as types as opposed to tokens. Our reading of dawarān as shaped by a finer-grained structure not only allows us to identify the efficient occasioning process as a function which takes some particular token of the ʿilla and renders a token of the general ruling type, but it allows us to elucidate the role of taʿlīl in shaping an epistemological theory of argument to the best explanation: a sophisticated, premodern manifestation of abductive reasoning. (shrink)

Çalışmamızda geç dönem Mu‘tezilesinin önemli temsilcilerinden birisi olan Ebû Reşîd en-Nîsâbûrî’nin Mu‘tezile mezhebindeki konumunu ve ekol içerisindeki polemiklere yaklaşımını ele aldık. Kâdî Abdülcebbâr’ın önde gelen talebelerinden birisi olan Nisâbûrî, hocasının vefatından sonra Basra Mu‘tezilesinin riyasetini üstlenmiştir. Kaynaklarda hayatına dair fazla bilgi bulunmasa da ömrünün ilk yıllarında Bağdat Mu‘tezilesine mensup olduğu ve Horasan bölgesinde büyük bir üne sahip olan Ebü’l-Kâsım el-Belhî’nin görüşlerinden etkilendiği aktarılmaktadır. Günümüze ulaşan ve Basra Mu‘tezilesinin bakış açısıyla kaleme alınan eserlerinde Belhî’nin görüşlerine yoğun bir şekilde atıfta bulunmaya devam (...) etmektedir. Ömrünün ilk yıllarında Bağdat ekolüne mensup olması ve daha sonra Basra ekolüne intisap etmesi, kendisine her iki ekolü yakından tanıma fırsatı sunmuştur. Bu tecrübesinden hareketle iki ekol arasındaki polemiklere dair bir eser telif etmiş ve eserde Ebû Hâşim el-Cübbâî’nin görüşlerini Bağdat Mu‘tezilesine karşı savunmuştur. Nîsâbûrî’nin görüşlerini yakından incelediğimiz zaman Mu‘tezile içerisinde Şiî temâyüllerin başladığı Büveyhiler döneminde yaşamasına rağmen Mu‘tezilî bakış açısını büyük oranda muhafaza ettiğini söyleyebiliriz. Farklı fikirler ve yaklaşımlar ileri sürmekten ziyade hocasının yolunu takip ederek Mu‘tezilî mirası daha sistematik ve anlaşılır bir hale getirmeye çalışmıştır. Ayrıca kendine özgü birtakım yaklaşımlar da ileri sürmüştür. Özellikle sarfe konusunda Nazzâm gibi ilk dönem Mu‘tezilî düşünürlere ciddi eleştiriler yönelterek genel sünnî görüşe yakın bir tutum sergilemiştir. Şehristânî’nin de ifade ettiği üzere Basra Mu‘tezilesinin sünnî düşünceye bu yakın konumlanışını Nîsâbûrî’nin nübüvvet ve keramet konularında da görmek mümkündür. Çalışmamızda dokümantasyon tekniği kullanılarak Nîsâbûrî’nin hem yazma hem de matbu olarak günümüze ulaşan eserleri tespit edilmiştir. Bu eserler içerik analizine tabi tutularak incelenmiş ve ulaşılan sonuçlar değerlendirilmiştir. (shrink)

Intense debates about who will lead the Muslims after the death of the Prophet Muḥammad (PBUH) occurred among the Aṣḥāb (companions of the Prophet Muhammad). A group of Aṣḥāb claimed that the caliphate was the right of Ḥaḍrat ʿAlī and his descendants. This movement, which emerged as political advocacy supporting Ḥaḍrat ʿAlī (d. 40/661) and his children, took on a sectarian identity called Shīʿa by time, was divided into groups, and then spread to different places in the Islamic World. One (...) of these groups is the Ismāʿīliyya which took its name from Ismāʿīl b. Ḏj̲aʿfar al-Ṣādiḳ (d. 138/755). Ismāʿīliyya had believed that the Umayyads and the ʿAbbāsids usurped the right of Ḥaḍrat ʿAlī and his descendants; therefore, they struggled against these dynasties secretly under the leadership of ʿUbayd Allāh al-Mahdī (d. 322/934) and by means of callers. After establishing their first state Fāṭimids in the North Africa with the Berbers, the Ismāʿīlīs carried out their activities openly and seized a region from Barqa to the Atlantic Ocean. The Fāṭimid State based on sectarianism aimed to follow the Shīʿa belief rather than controlling an area since its establishment. In this respect, the Fāṭimids, who differed from the ʿAbbāsid and Umayyad states, made great efforts to capture Egypt and Andalus by increasing their propagandas through callers (dāī) from the end of the third century. Because of this effort and successful policy of al-Muʿizz li-Din Allah the third, they conquered Egypt. The callers played a key role in the Egypt. As the Sunni-Maliki sect had taken root in Andalusia, Ismāʿīlīs could not achieve the same success, and a limited number of people embraced their doctrine. However, they managed to direct some famous intellectual and literary men to their side. Undoubtedly, one of the most important achievements was Ibn Hāniʾ al-Andalusi (d. 362/973). Ibn Hāniʾ, who had to leave Andalusia, as he was a Shiite, went to Maghrib and came under the patronage of the governors of Masila, which depended on Fāṭimid. His poems about governors spread his fame and made him known until al-Qayrawan, the capital of Fāṭimid. One of the methods used by many of the caliphs and amīrs (ruler) to consolidate their rule within the borders of the state and to spread their influence abroad since the Jahiliyya (pre-Islamic period) is that they included poets who praised themselves and the state policies, in other words, made their advertisements in the palace. Ibn Hāniʾ was one of the poets Caliph Muʿizz invited to his palace in al-Mansuriyya as soon as he heard of the poet’s fame. Ibn Hāniʾ came to the presence of Caliph in 350/962 and named as al-Mutanabbī of Maghreb as he became famous than poets such as Abu'l-Qasim al-Fazari and ʿAlī b. Muḥammad al-Iyadi. In time, Ibn Hāniʾ who became one of the sincerest friends of Muʿizz, used all his creative potential to defend the Caliph and deliver the views of Ismāʿīliyya in return for the value and generosity he received from the Caliph. Thus, the poet, who became the most powerful defender and propagandist of the Fāṭimids who pursued an expansionist policy in the East and the West, introduced an innovation to his style of praise contrary to his classical style. Accordingly, he gained great reputation thanks to his poems that praised the Fāṭimid Imāms, especially Muʿizz using expressions attributing him superhuman properties. Naturally, the successful politics followed by Muizz and the doctrine and terms of the Shiite-Ismāʿīliyya party, which the poet advocated, had a distinct reflection on his odes. Moreover, the issue of Ahl al-Bayt (the family of the Prophet Muḥammad) and injustices they suffered, affected the poet’s feelings deeply, and he did not hesitated to express these injustices in his poems without worrying about any danger. These odes reported to be the first written documents including information about the Fāṭimid creed and the traits, which Fāṭimid Imāms were supposed to have, are important resources for researchers. Fāṭimids believed that the imām was innocent, knew everything, and he would intercede his friends on Judgment Day. They even saw him as superhuman and attributed holiness and glory to him that would make him the spirit of God. Furthermore, they regarded that the imām was the reason of life. Similar themes were very common in Ibn Hāniʾ’s poetry. His poems went beyond the borders of the states in the North Africa, spread to a large region extending from Andalusia to Baghdad, and provided recognition of the doctrine of Ismāʿīliyya. This study consists of an introduction and two parts. The introduction part includes brief information about the history of the Shīʿa-Ismāʿīliyya and Ibn Hāniʾ’s life and poetry. The other parts discuss reflections of the Shīʿa-Ismāʿīliyya belief in the poet’s odes and analyses of these poems. Finally, poems having historical and political value related to Karbala, which has profound effects on Shiite literature, are analyzed. (shrink)

Genel olarak İslam düşüncesini özel olarak da fıkıh düşüncesini derinden etkileyen isimlerden biri de hiç şüphesiz Kâdî Abdülcebbâr’dır (öl. 415/1025). Hayatının çoğu hicrî 4./11. yüzyılda geçen ve Basra Mu’tezilesi’nin Cübbâî’lerden sonra en önemli temsilcisi olan Abdülcebbâr, hem kelam hem de fıkıh usûlü alanındaki eserleriyle sadece Mu’tezilî çevrelerde değil Sünnî muhitlerde de çığır açıcı bir âlim olarak görülmüştür. Birçok Sünnî usûlcünün ortak kanaatine göre İmam Şâfiî’den sonra fıkıh usulü alanındaki en önemli isimlerden biri Abdülcebbâr’dır. Teoloji ve metodoloji alanlarında bu denli etkili (...) olan Kâdî Abdülcebbâr’ın amelî hayatını hangi sistematik çerçevede sürdürdüğü ve öğrenciliği sırasında benimsemiş olduğu Şâfiî mezhebine bağlılığını devam ettirip ettirmediği merak konusu olmuştur. İlgili literatürde Kâdî Abdülcebbâr’ın hayatı boyunca Şâfiî mezhebini benimsediği iddiası çokça dillendirilmiştir. Öyle ki Şâfiî fakihlerin tanıtıldığı tabakât eserlerinde Abdülcebbâr’a bir Şâfiî olarak yer verilmiştir. Günümüze kadar devam eden bu anlayış akademik çalışmalarda da devam eden bir kabul halini almıştır. Acaba gerçek böyle midir? Bu sorunun peşine düşen elinizdeki araştırma, şu adımlarla konuyu incelemiştir: Önce Kâdî Abdülcebbâr’ın fıkıhta takip ettiği yol ile ilgili olarak literatürde zikredilen iddialar sergilenmiş, ardından Abdülcebbâr’ın Mu‘tezile usûlündeki konumu ortaya konmuştur. Mu’tezilî bir âlimin benimsediği iddia edilen mezhebin kurucu imamının yani Şâfiî’nin (öl. 204/820) Mu‘tezile’ye olan mesafesi ve hatta onunla mücadelesine değinildikten sonra Kâdî Abdülcebbâr’ın İmam Şâfiî’nin meşhur usûl görüşlerine muhalif tavırları tespit edilmiştir. Abdülcebbâr’ın usûl görüşlerini İmam Şâfiî’nin usûl görüşleriyle mukayese ederek ilerleyen işbu araştırma, onun amelî sahada Şâfiî mezhebini benimsemiş olduğu iddiasının çok isabetli olmadığı sonucuna ulaşmıştır. Mukayeseyi, Şâfiî usûl düşüncesinin en ayırt edici 6 (altı) meselesi üzerinden yürüten araştırma Abdülcebbâr’ın İmam Şâfiî’ye ve Şâfiî usûlcülere açıkça muhalefet ettiğini göstermektedir. İslam hukuk metodolojisinin en önemli tartışma konuları arasında yer alan bu altı mesele şunlardır: Kur’ân ve Sünnet’in birbirilerini nesh edip edemeyeceği, Peygamber’den nakledilen söz ve fiillerin kabulünün ön şartı olarak bunların Kur’an’a arzı yani delil olabilmesi için Kur’an’ın ilgili düzenlemesiyle uyumlu olup olmadığının tespiti hususu, kıyas sonucu ulaşılan hükmü bir gerekçeye dayanarak terk edip başka bir hüküm koymak demek olan istihsân, çözüm bekleyen yeni meselenin iki veya daha fazla asla/makîsün aleyhe birden benzemesi halinde birçok açıdan en çok benzediği düşünülen aslı dikkate alarak söz konusu yeni meseleye bu aslın hükmünü vermek demek olan şebeh kıyası, mefhûmu’l-muhâlefenin yani bir sözün ters anlamının o sözdeki meselenin tam tersi olup hükmü belirtilmeyen meseleye aktarımı anlamına gelen karşıt kavram kanıtının sahih bir istidlal sayılıp sayılmaması ve emir kipinin hangi anlama geleceği konusu. (shrink)